Over wat de Europese Commissie voor de consument heeft betekend en wat de aankomende plannen zijn van de ‘New Deal for Consumers’
De Europese Unie heeft de strengste regelgeving om het gebied van consumentenbescherming in de wereld en het laatste decennium zijn de rechten die consumenten in Europa kunnen inroepen enorm versterkt. Maar het kan nog beter. Begin april bracht de Europese Commissie de New Deal for Consumers uit. Hierin worden nieuwe plannen toegelicht om de Europese consumentenbescherming in de toekomst naar een hoger plan te tillen. Wij haken hier graag op in en bespreken een aantal initiatieven uit de New Deal waar de consument in de toekomst de vruchten van kan plukken.
Vakantie!
De Europese Commissie heeft er in belangrijke mate aan bijgedragen dat de extra kosten voor internetten, bellen en sms’en in het buitenland zijn afgeschaft. De Digital Single Market strategie heeft ervoor gezorgd dat er sinds juni 2017 geen torenhoge rekeningen meer op de deurmat vallen nadat je per ongeluk je 3G op vakantie aan hebt laten staan. Ook in de New Deal heeft de Commissie plannen om de vakanties nog prettiger te maken. Op 1 juli 2018 zal er nieuwe Europese regelgeving komen over de zogenaamde “package holidays”. Onder de huidige regels is het zo dat als je via de website van een luchtvaartmaatschappij naast een vliegticket ook een auto reserveert, de luchtvaartmaatschappij niet verantwoordelijk is voor de service die daarbij komt kijken. Blijkt bij aankomst bijvoorbeeld dat er geen auto beschikbaar is, dan kun je je niet tot de vliegmaatschappij wenden voor hulp of compensatie. Onder de nieuwe wetgeving is het de bedoeling dat het bedrijf dat de combi-deal verzorgt verantwoordelijk is voor alle onderdelen van deze combinatie.
Verder is de Commissie van plan het zogenaamde ‘dual quality’ probleem van producten aan te pakken. Dit houdt in dat een product van hetzelfde merk met dezelfde verpakking, in verschillende lidstaten van verschillende kwaliteit is. De Commissie wil dit tegengaan, zodat de Calvé pindakaas die je in de supermarkt in Nederland koopt, in de toeristensupermarkt aan de Costa Brava precies even goed is.
Doeltreffende herstelmogelijkheden
Maar er zijn ook voorstellen over grotere onderwerpen, zoals grootschalige oneerlijke praktijken. Uit de New Deal blijkt dat het ‘Dieselgate’-schandaal ballen aan het rollen heeft gebracht. Dit schandaal betrof de installatie van technologie in auto’s door autofabrikanten om emissietesten te manipuleren. Ook oneerlijke bedingen in hypotheekovereenkomsten zijn de Commissie nog steeds een doorn in het oog. Op basis van een grootschalig onderzoek in 2017 over de functie van het Europese consumentenrecht, komt de Commissie tot de conclusie dat de Europese regelgeving over effectieve rechtsbescherming in principe geschikt is om dergelijke grote oneerlijke handelspraktijken te kunnen aanpakken. Consumentenorganisaties kunnen het bedrijf aanklagen en zo de schending stoppen. Gerechtelijke procedures leiden er echter niet altijd toe dat individuele consumenten die gedupeerd zijn door de schending, daarna makkelijk een schadevergoeding kunnen vorderen. In het geval dat grote spelers in de markt het Europese consumentenrecht hebben geschonden, zullen veel consumenten met precies dezelfde claim zitten. Vaak gaat het om luttele bedragen per klant: daarvoor stap je niet naar de rechter.
De Europese Commissie wil het daarom makkelijker maken om collectief schadevergoeding te vorderen. Als een consumentenorganisatie zoals de Autoriteit Consument & Markt (ACM) bedrijven op de vingers heeft getikt, moet het voortaan in heel Europa mogelijk worden voor consumenten om naar aanleiding van een uitspraak van de rechter een schadevergoeding te vorderen. De rechter kan bepalen welk bedrag het bedrijf aan de gedupeerde consument verschuldigd is, waarna het bedrijf verplicht is al haar consumenten ervan op de hoogte te stellen dat zij mogelijk recht hebben op schadevergoeding en uit te leggen welke stappen zij moeten ondernemen om die te ontvangen.
Toekomstige uitdagingen: de digitale economie
Tot slot stelt de Europese Commissie in de New Deal dat zij zich ervan bewust is dat de technologie snel vooruit gaat en dat ook het consumentenrecht hier op moet anticiperen. Zo wordt er onderzoek gedaan naar kunstmatige intelligentie, ‘the internet of things’, mobile e-commerce en duurzame consumptie. Een nieuw soort consumentenbescherming die de Commissie beoogt, is in het geval dat de consument gebruik maakt van ‘gratis’ diensten. Zo stellen Dropbox, Facebook en Gmail dat de consument gratis gebruik mag maken van hun diensten, in ruil voor data. De Commissie stelt dat, gezien de stijgende economische waarde van data, deze diensten niet meer kunnen worden gezien als ‘gratis’. Zij stelt dat ook dit soort overeenkomsten gepaard moeten gaan met een bedenktijd van 14 dagen en het recht op voldoende informatie voordat je de overeenkomst aangaat.
Samenvattend kan worden geconcludeerd dat de Europese Commissie er veel aan doet om ook aan de behoeften van de consument van morgen te voldoen. Zij erkent de grote rol die internet inneemt in het leven van de moderne consument en zien dat de individuele verhaalsmogelijkheden in een wereld met grote internationale spelers niet altijd voldoende is. Het wachten is nu op het Europese Parlement en de Raad om samen te werken aan wetgeving die de initiatieven van de Commissie kunnen verwerkelijken.
Foto: esaledata
