Het PVV-verkiezingsprogramma bestaat uit één A4’tje. Overigens staat op het programma zoals geraadpleegd op de website van de PVV (op 24 februari 2017) vermeld dat het een concept is. Onduidelijk is of er een definitieve versie komt en of die zal verschillen van het concept. Hoe dan ook, het Europa-standpunt wordt helder weergegeven in punt 2: “Nederland weer onafhankelijk. Dus uit de EU”. Het verkiezingsprogramma vermeldt geen denkbeelden over de contouren van een Nederlands vertrek uit de Europese Unie, zoals de toekomstige relatie van Nederland met de Europese Unie en de mate waarin Nederland toegang zou moeten blijven houden tot de interne markt.
Terugtrekking uit de EU, in overeenstemming met het bepaalde in artikel 50 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, zal nodig zijn om een aantal overige programmapunten van de PVV te kunnen realiseren, nu deze met het EU-recht in strijd zijn. Dit betreft vooral de punten die specifiek gericht zijn op de Islam en immigranten:
- Het voorstel “Nul asielzoekers erbij en geen immigranten meer uit islamitische landen: grenzen dicht” is in strijd met artikel 18 EU Grondrechtenhandvest (recht op asiel), de Dublinverordening (afspraken over de verdeling van asielzoekers tussen lidstaten), de Kwalificatierichtlijn (recht op verblijf voor asielgerechtigden), de Schengengrenscode (geen systematische controles aan de Europese binnengrenzen), de Gezinsherenigingsrichtlijn (recht op verblijf voor gezinsleden van derdelanders die aan bepaalde voorwaarden voldoen), de Blue Card-richtlijn (recht op verblijf voor derdelanders met het oog op een hooggekwalificeerde baan), Richtlijn 2016/801/EU betreffende de toelating van onderdanen van derde landen ten behoeve van onderzoek en studie en Richtlijn 2014/36/EU betreffende toelating van onderdanen van derde landen voor seizoensarbeid; Het voorstel is ook in strijd met de Associatieovereenkomst EU-Turkije indien Turkije als islamitisch land wordt beschouwd. Aan deze overeenkomst ontlenen Turkse werknemers en zelfstandigen rechten omtrent toegang en verblijf in de lidstaten van de Unie;
- Het voorstel “Intrekken alle al verleende verblijfsvergunningen asiel voor bepaalde tijd, AZC’s dicht” is in strijd met artikel 18 EU Grondrechtenhandvest, de Kwalificatierichtlijn (recht op asiel) en de Opvangrichtlijn (asielzoekers hebben recht op opvang) . Indien intrekking resulteert in verwijdering naar het land van herkomst, is het voorstel ook in strijd met de Terugkeerrichtlijn (geen uitzetting van vreemdelingen zonder rechtmatig verblijf indien dat resulteert in blootstelling aan ernstige mensenrechtenschendingen);
- Het voorstel “Syriëgangers niet meer terug laten keren naar Nederland” is, voor zover het personen betreft met de Nederlandse nationaliteit, in strijd met het recht van Unieburgers zich vrij op het grondgebied van de lidstaten te begeven (artikel 20 Verdrag betreffende de Werking van de EU).
Overigens zal Nederland niet slechts moeten uittreden uit de Unie. Nederland zal daarnaast verschillende andere verdragen moeten opzeggen en de grondwet moeten aanpassen voordat aan een reeks programmapunten uitvoering kan worden gegeven:
- Het voorstel “Nul asielzoekers erbij” is, indien de uitvoering resulteert in terugkeer naar het land van herkomst, eveneens in strijd met het Vluchtelingenverdrag en artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM; folterverbod);
- Het voorstel “geen immigranten meer uit islamitische landen” is eveneens in strijd met het discriminatieverbod van artikel 1 Grondwet en verschillende verdragen (waaronder het EVRM);
- “Intrekken alle al verleende verblijfsvergunningen asiel voor bepaalde tijd” is in strijd met het Vluchtelingenverdrag en, indien de uitvoering resulteert in terugkeer naar het land van herkomst, met artikel 3 EVRM;
- “Islamitische hoofddoekjes niet in publieke functies” is in strijd met het discriminatieverbod en de vrijheid van religie (Grondwet, EVRM);
- “Verbod op overige islamitische uitingen die in strijd zijn met de openbare orde” is in strijd met het discriminatieverbod en de vrijheid van religie;
- “Preventief opsluiten radicale moslims” is in strijd met artikel 5 EVRM (recht op vrijheid – preventieve opsluiting mag slechts ten tijde van oorlog of noodtoestand; ook dan is het kwestieus) en het discriminatieverbod indien de maatregel uitsluitend ziet op moslims;
- “Syriëgangers niet meer terug laten keren naar Nederland” is, voor zover het personen met de Nederlandse nationaliteit treft, in strijd met artikel 3, tweede lid, Protocol 4 EVRM (het absoluut geformuleerde recht op toegang tot de staat waarvan men de nationaliteit bezit);
- “Alle moskeeën en islamitische scholen dicht, verbod koran” is in strijd met het discriminatieverbod, de vrijheid van onderwijs, de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van religie (Grondwet, EVRM).
Hoewel niet genoemd in het verkiezingsprogramma, is herinvoering van de gulden een belangrijk punt voor de PVV. In 2012 presenteerde Geert Wilders daarover een rapport van het consultancybureau Lombard Street Research. Het rapport stelt dat Nederland het bij eenzijdig uittreden beter zou doen dan als lid van de muntunie, net als Zweden en Zwitserland economisch beter presteerden in de tien jaar ervoor. Op de juridische onmogelijkheid om eenzijdig de muntunie te verlaten spreekt het rapport niet: het EU-verdrag kent alleen uittreden uit de Unie als geheel (artikel 50) en het Werkingsverdrag (artikelen 119, lid 2, en 140, lid 3, EU Werkingsverdrag) kenschetst invoering van de euro als onherroepelijk. Uiteraard kan het in maart 2012 uitgebrachte rapport niet ingaan op de ontwikkelingen sindsdien, zoals de verdediging van de euro door de ECB (de uitspraak van ECB-President Mario Draghi uit juli 2012 dat de ECB alles binnen haar mandaat zal doen om de euro te behouden) of de kwantitatieve verruiming om de Europese economie te stimuleren. Op mogelijke economische gevolgen van eenzijdige stappen (bijvoorbeeld speculatie over einde euro, oplopende rente, optrekken handelsbarrières bij uittreden uit de Unie – vergelijk Brexit) gaat het rapport evenmin in.
Foto: PVV verkiezingsposter uit 2009, Screenpunk
