Keek op de Brusselse week: wat speelde zich af in de EU?

  • Bloeden voor Brussel

Bloeden voor de EU’ kopte de Telegraaf onheilspellend: wat was er aan de hand? Er bleken een reeks voorstellen van de Europese Commissie  uitgekomen om de financiën voor de periode 2021-2027 vast te stellen. Normaal gesproken ligt zelfs wakker Nederland op één oor als onderwerpen drie jaar in de toekomst liggen. Het probleem zal niet in de werktitel van de documenten hebben gelegen: uit een Unie die ‘beschermt, mogelijk maakt en verdedigt’ spreekt een Een opmerkelijke verschuiving in prioriteiten. De Unie moet er niet alleen zijn voor de mobiele medemens, maar juist bijdragen aan stabiliteit en zekerheid.

Crux van de spanning lag in de– voor het Nederlandse begrip contra-intuïtieve notie- dat hoewel de Britten uit de EU stappen, de begroting omhoog zal moeten. De extra fondsen zouden van de nettobetalers moeten komen, waarvan Nederland er één van is. Zo ver is het echter nog lang niet: het gaat hier specifiek om een voorstel, dat eerst nog door alle lidstaten gezamenlijk genomen moet worden. Wel ligt het bod nu op tafel: wat ons bij EU Explainer betreft een prachtige uitdaging om aan de keukentafel te bespreken waar de EU geld voor dient te krijgen. Een thematisch overzicht van de uitgaven vindt u hier.

  • Meespelen is spelregels hanteren

Een van de meer gevoelige voorstellen ligt in het voorstel om het ontvangen van geld uit Brussel te verbinden aan de instandhouding van de rechtstaat. Met een schuin oog op grote ontvangers van EU-fondsen Polen en Hongarije houdt het voorstel in: als je wilt meespelen bij de club, dien je ook de spelregels te respecteren. Dus: geen onafhankelijke rechtspraak beknellen of grootschalig frauderen als je geld wilt blijven ontvangen. Voor wie nu de Commissie van chantage wil betichten, of juist liever ziet dat dit al eerder ingaat blijft het handig om te weten dat het eerst nog door de lidstaten goedgekeurd dient te worden. Wat er met het voorstel gaat gebeuren is dus iets voor de lange termijn.

  • Vaccinatie iets voor de EU?

Vaccinatie staat volop in de aandacht de laatste tijd, niet in de laatste plaats vanwege de dalende vaccinatiegraad met alle gevolgen van dien: zo zijn de gevallen van mazelen in de EU verdriedubbeld. Alarmerende cijfers, vond ook de EU. Tegelijkertijd ligt gezondheidszorg gevoelig: dit is een aangelegenheid voor de lidstaten, niet voor de EU. Wel heeft de Commissie nu voorstellen gedaan ter verbetering van onderlinge coördinatie. Sommige voorstellen zijn niet wereldschokkend, zoals het uitwisselen van nationale ervaringen, andere –zoals het idee een ‘ informatiedatabase’  op te zetten met het doel te komen tot een gemeenschappelijke vaccinatiepolitiek te komen zijn wellicht een brug te ver. De bal ligt nu bij de lidstaten: de vraag is wat zij bereid zijn gezamenlijk te ondernemen.

  • Brexit: van Unie naar Unie?

Het grote vraagstuk in de Brexitonderhandelingen is tegenwoordig de optie van een douane-unie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Intern staat premier May onder druk van Labour, het House of Lords en een groep Conservatieve rebellen een dergelijk idee te omarmen: dit zou betekenen dat goederen zonder al te veel moeite tussen de EU en het VK kunnen bewegen. Met name Noord-Ierland zou hier zeer van profiteren: buiten een dergelijke unie ontstaat er een harde grens tussen Ierland en Noord Ierland: een nachtmerriescenario. Klein probleem is wel dat het VK binnen een douane-unie geen eigen handelsakkoorden kan sluiten (de grote campagnebelofte voor een schitterende toekomst). De eigen ministerploeg (en meerderheid van de Conservatieve partij) ziet er dan ook weinig in. Er is nog geen beslissing, maar om onderhandelingen vlot te trekken zal deze snel genomen moeten worden Eens te meer blijkt hoezeer het VK als een Gulliver met duizend draden aan de Unie verbonden is: wie hard aan één draad trekt merkt dat er elders nog tal bewegen.

 

Foto: vsaid